Over compassie | toespraak Jacobine Geel CDA Congres

Was ook de politiek maar zo, verzucht Herman de Coninck in een van zijn gedichten:

Was ook de politiek maar zo.-
dit in de werkelijkheid aankomen als in een
oude boerenhoeve en zeggen: dit is
een dragende muur, die laten we staan,
die en die muren moeten weg,
daar komen grote ruimtes.

(In: Herman de Coninck, De gedichten, Amsterdam, 1998)


Was ook de politiek maar zo. Maar soms ís ze dat. Soms dringt zich het inzicht op dat wie trouw wil blijven aan dezelfde waarheid, gewoonweg moet veranderen. Soms doet zich de noodzaak, en daarmee de mogelijkheid voor van een ingrijpende verbouwing. Nu is zo'n moment.

Het gaat niet alleen om de verpakking; de boodschapper zelf is in het geding. Met name het gemis van (voelbare) doorleving van de uitgangspunten is de partij op het verwijt van zielloosheid komen te staan. De boodschapper zal zichzelf dus opnieuw moeten uitvinden.

Wat weer centraal moet komen te staan is niet de zorg om de toekomst van de partij, maar de vraag naar de toekomst van ons land. Wat voor soort Nederland staat ons voor ogen? En wat kan en moet het CDA doen om die toekomst dichterbij te halen?

De commissie zag vier dominante ontwikkelingen die anno 2011 vragen om een authentieke en heldere positionering van de partij.

  • Eén: de dominantie van de economische logica. Het lijkt alleen nog te gaan om cijfertjes en afrekenen.
  • Twee: een dwingende vorm van liberalisme. Iedere burger lijkt zich te moeten onderwerpen aan één uniforme uitleg van wat vrijheid is.
  • Drie: de omvorming van de verzorgingsstaat in de richting van een samenleving van zelfredzaamheid; mensen voelen zich op zichzelf teruggeworpen.
  • Vier: een lang aanhoudende periode van economische onzekerheid.
Daarnaast leeft in onze samenleving een breed gevoel van onbehagen. Misschien niet over het persoonlijk welbevinden, maar wel over een collectief tekort. Er is een verlangen naar gemeenschap én tegelijk een ontredderende besef dat we niet goed weten waar die te vinden is.

De christelijke traditie waaruit het CDA vanouds haar inspiratie put, reikt op deze identiteitsvragen een overtuigend antwoord aan. Die traditie is wezenlijk toekomstgericht. Het paradijs mag verloren zijn, een nieuwe hemel en een nieuwe aarde liggen in het verschiet. Het beste moet nog komen. Traditie is niet staren op wat vroeger was, maar vuur dat doorgegeven wordt.

Wat het publieke debat over identiteit vaak op slot gooit, is een nostalgische gerichtheid op het verleden. Nieuwkomers staan bij voorbaat op bijna niet meer in te halen achterstand. Spreken over identiteit en gemeenschap wordt gemakkelijk een manier om mensen buiten te sluiten. De geest van het CDA inspireert veeleer tot een spreken over identiteit als toekomstbeeld. Niet waar je vandaan komt, maar of je meedoet maakt dat je erbij hoort.

De traditie inspireert ook tot een kritische houding ten opzichte van andere tendensen van deze tijd. Vrijheid betekent niet alleen dat je kunt kiezen wat je wilt. Ook wát je kiest doet ertoe. Economie gaat niet alleen over wat iets kost, het gaat ook om wat van waarde is. Naast zelfredzaamheid zijn ook betrokkenheid en compassie noodzakelijk.

Als partij van het midden zat het CDA in een hachelijke positie, die leidde tot het verwijt van kleurloosheid en compromisbereidheid. Het CDA van de toekomst is een partij die compromissen sluit, maar dan met de ánder, en niet met zichzelf. De samenleving is meer gediend met het zoeken naar wat bindt, dan met het tegen elkaar uitspelen van mensen en mogelijkheden.

De commissie ziet het CDA van de toekomst als een partij die zich, vanuit compassie, inzet om beleid te maken op basis van de volgende uitgangspunten:
  • Nederland maken we samen
  • Betrokken en nabij
  • Rechtvaardig en betrouwbaar
  • Zorg voor de aarde
Het CDA van morgen is toekomstgericht, heeft een sociaal hart, en agendeert vol vuur het oude ideaal van betrokkenheid op het goede leven.

Het CDA van morgen is gedegen en betrouwbaar, een partij die zich geïnspireerd, uitdagend en uitnodigend positioneert. Een partij die toekomstgericht is, een sociaal hart heeft en radicaal kiest voor het midden en wat bindt.

Kranten over deze commissie:

31-10 -2011 Trouw: Jacobine Geel ziet het CDA als de partij met compassie

Reacties