Zingen als het oorlog is: Songfestival tijdens conflicten

Als dinsdag Maria Jaremtsjoek namens Oekraïne het podium betreedt, gaat er toch een rilling door de verbouwde scheepswerf in Kopenhagen. Het Russisch-Oekraïense conflict overschaduwt het Songfestival 2014. Songfestival is politiek. Haalt Maria ergens een vlag te voorschijn?
Vijf deelnames rond een (soms) gewapend conflict.

1. Gedoe rond Israël
1973, het jaar van de oliecrisis in het Midden-Oosten, debuteerde Israël met zangeres Llanit.  Voor Arabische leden van de songfestivalorganisatie, reden om niet mee te doen. Wat nergens op sloeg, want de jaren ervoor deden Turkije, Libanon en Marokko ook al niet mee. Sissy-gedrag is van alle tijden.

Marokko deed eenmalig mee in 1980, maar dat was dan ook omdat Israël vanwege de herdenking van de Holocaust verstek liet gaan. Later reist Turkije, onder druk van de Arabische bondgenoten, in 1979, niet af naar het festival, omdat het in Jeruzalem is. In 2005 had Libanon een liedje+ artiest klaar staan voor het festival in Kiev, maar trok zich op het allerlaatste moment terug, omdat de Libanese omroep begreep dat zij het hele festival moest uitzenden, inclusief het optreden van de gehate buurman. Dat was net een brug te ver.

2. Opper-Karabach, oftewel: Armenië vs. Azerbeidzjan
Nee, het is geen act: Opper-Karabach (lokaal ook bekend als Nagorno-Karabach) is een regio in de Zuidelijke Kaukasus. Officieel is Azerbeidzjan er de baas, maar eigenlijk is OK een onafhankelijke republiek en er is sprake van Armeense invloed. Toen Elli&Nikki voor de Azerbeidjaners in 2011 het songfestival wonnen, werd in de hoofdstad Baku een enorme arena uit de grond gestampt voor de finale van het songfestival in 2012. Armenië deed hieraan niet aan mee, vanwege het conflict in de regio Opper-Karabach.

3. Russia goodbye
De clown Verka Serduchka uit Oekraïne deed in 2007 mee. Met het liedje Lasha Tumbai. Lasha Tumbai, aangezet met een slissende S, en jawel "Russia Goodbye"is geboren. In Finland, haalde Serduchka een tweede plaats. Ophef was er natuurlijk over de politieke boodschap, maar de komiek pareerde het met de opmerking: "Ik zing hier Mongools en het betekent 'gecondenseerde melk'." Ja, right. Later dat jaar zong Verka het lied voor een plein vol met Viktor Joesjtsjenko-aanhangers.

4. Tegen Franco
Het songfestival in 1964 had een boze demonstrant. Tussen de liedjes van Zwitserland en België liep de man het podium op met een spandoek 'Boycot Franco & Salazar'. Omdat de opnames van het festival in Denemarken verdwenen, is er geen beeldmateriaal van het protest. Het duurde overigens tot 1975 voordat Franco geboycot werd, de man stierf toen.

5. Don't wanna Put In Zuid-Ossetië
Opnieuw gedonder op de Kaukasus. Georgië besloot in de zomer van 2008 af te zien va het Eurovisiesongfestival in Moskou, vanwege de oorlog in Zuid-Ossetië tussen beide landen. De songfestivalorganisatie EBU drong bij Georgië aan om toch mee te doen. Als we gaan, dan ook met een boodschap, dacht de groep Stephane & 3G.  De Georgische inzending werd een lekker disconummer met de titel We don't wanna put in.

De plaat bracht de poppen aan het dansen, de EBU liet weten dat de tekst, met de dubbelzinnige verwijzing naar de Russische premier Vladimir Poetin, niet strookte met de regel dat een bijdrage geen politieke lading mag hebben. Het werd kaal of kammen: of de tekst aanpassen, of niet meedoen. Dat was voor de Georgiërs geen keus: ze bleven thuis op de Kaukasus.