Exit ‘brêgewipper’ zorgt voor verhuftering op het binnenwater

 We zijn met steeds meer mensen, toch is er minder oprecht contact. Daar dacht ik aan bij de oproep in de campagne van Rijkswaterstaat: ‘Vaar, geniet, zwaai, repeat’, tegen de toenemende verhuftering op het binnenwater.

Tuig vertoont zijn ‘kunsten’ de laatste tijd niet alleen in voetbalstadions of op treinperrons. Ze zijn ook op een boot te vinden zo blijkt uit deze tegencampagne. Het gaat volgens Rijkswaterstaat onder andere om het voordringen bij de sluis, elkaar geen ruimte geven op het water, of simpelweg het verschil tussen bakboord en stuurboord niet kennen.

Kortstondige relatie aangaan

Nu kiest Rijkswaterstaat voor een positieve insteek: ‘zwaai naar elkaar’. Zo moet het hebben van contact op het water de onderlinge empathie worden vergroot. Als je elkaar ziet en een kortstondige relatie aangaat gedraag je je netter, zou je kunnen zeggen. Een gebruik dat de watersporter op het Friese water nog niet eens zo heel lang geleden ieder halfuur doorliep bij het passeren van een van de vele sluizen en bruggen in de provincie.

Maar daarvoor is sinds 2022 het Swettehûs in Leeuwarden in de plaats gekomen. Zo’n veertig Friese brugwachters verdwenen vanwege deze centrale provinciale organisatie. Architectonisch prachtig. Een plek waar dankzij camera’s op tv-schermen gekeken kan worden of ergens in de provincie een brug opengezet moet worden. Efficiëntie, modernisering en centralisering tegen de vertragende werking van een menselijk contact.

Neoliberaal evangelie

Immers, soms had de brêgewipper een plaspauze of moest hij of zij een boterham eten. Dan lag je als watersporter te wachten voor een brug. En dan was er nog de Friese tolconstructie: de klomp aan een hengel, waar je een munt van 2 euro in moest doneren. Zeer onwenselijk vanuit het neoliberale evangelie van ‘makkelijk, goedkoop en zo snel mogelijk’ .

Gedeputeerde Avine Fokkens opende vorig jaar feestelijk het gebouw met directeur Biense Dijkstra van Bouwgroep Dijkstra Draisma, hoofdsponsor van SC Cambuur, die ook zijn contactmoment pakte. Er was immers iets innovatiefs aan de circulariteit het gebouw. Maar werd er op deze feestdag voldoende begrepen dat het verlies van het werkelijk contact was ingezet?

Toren van Babel

Zoals maanden later ook ‘werkelijk contact’ van een strenge, vaderlijke hoofdsponsor wenselijk was geweest na het tumult rond de Friese voetbalderby, als was hij een toezichthoudende brêgewipper in de voetbalwereld?

Wat zegt het over onze tijd dat je een moderne toren van Babel bouwt van gerecyclede damwandprofielen en gekweekte lisdodden, terwijl de gehaaide watersporter efficiënt en steeds gemakkelijker kan voorpikken bij een onbemande Friese brug of sluis?

Ingezonden als Te Gast in de Leeuwarder Courant van zaterdag 27 mei 2023