![[DGS WRLD] - Weblog Douwe Gerlof Heeringa](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnK-UfeDVEPR1UEz1ZGXFBEfOsuzc6X9zm_1N_EGlrp_xVmNMX78R3Cun08r2HAd3UYf2G3uPeOBNOQ1559WOQc57KRg9VkWOSmUeNN86i-lATi-PEjXSsnECsly_Dc4-0g8peuKVMX1k/s1600/Header+2020_bPNG.png)
De FNP is op ’e siik nei in ferhaal foar de Twadde Keamer dat oer dizze tiid giet. Understeande gearfetting, útsprutsen op in FNP-sympoasium fan 11 jannewaris 2025. It kin neffens my in fundamint foar dat ferhaal wêze. Hjirfoar hie ik ferskate petearen mei FNP’ers en oare Friezen.
NL-versie onderaan
Se fynt it nuver dat we hieltyd ûnderstreekje hoe grimmitich de wrâld is: “We praten elkaar de put in, de meeste mensen hier hebben een goed leven.” It goede libben dat út de reade brievebus fan Harns kaam, bestie út gedichten, poëzy en wurden fan leafde.
Mar der is ek de hoop fan de Fryske paradoks. Gearfetsjend: Friezen binne lokkiger trochdat wy hjir de romte net fol bouwe, wy minder it kapitaal en mear de mienskip oanhingje, ‘it derby hearren’ krúsjaal is en wy gearwurkjend en selsregulearjend soargje foar in lykweardige wize fan mei-inoar libje.
Koarter gearfette: it giet om inoar te sjen en te begripen, en te fertrouwen dat dat de basis is foar sûne relaasjes tusken minsken. Lang foardat der fertikale ôfspraken wiene mei in opperwêzen boppe ús yn in himel, wie der in horizontale relaasje mei it lânskip en as mienskippen ûnderling. Net in strange God, mar der wie kontakt mei wijde plakken. Lykas puollen, stiennen in strân of in beam dy’t út hanneljend sykjen wei fûn waarden en brûkt waarden foar de essinsje fan it libben. Foardat der tsjerken op terpen stiene, koene de oarspronklike bewenners net it begryp leauwe, mar wol fertrouwe. Dat ûntstie troch in sterke mjitte fan selsregulearring en frijheid. Lykas it begrip ‘federalisme’ út de polityk fan de FNP. Mar it freget om in konkretere oersetting:
- Selsregulearring
- Minsklikheid
- Ferbining
- Selswearde
De polityk fan de takomst freget om in yntime revolúsje. Bringt minsken letterlik tichter byinoar, sûnder klef te wurden. Mar heft de anonimiteit op. Ferlient fertrouwen en seit eigenerskip ta. Om sadwaande yn ferbining en ferantwurdlik te sjen dat it libben tagelyk goedkeaper kin omdat grutte struktueren lytser wurde. Mear sels en tagelyk mei-inoar dwaan, dat kin. Dy polityk giet net mear út fan in fertikaal tinken fan sûnde en skuld, mar sjocht hoarizontaal: wat kin ik dwaan mei de minsken om my hinne? As wy ús mear bewust wurde fan dy ferbining, wolle wy de natuer ek net langer dominearje. Mar wolle wy wurkje mei de natuer. Natuer hat yntrinsike wearde.
Dy ferlost ús fan de grimitichheid fan de ferhalen dat wy net foldogge. Wy sette mei de natuer net krapte yn as oantruner, mar kieze foar it tinken út oerfloed wei. Sa wurdt ynnovaasje kreaasje. Net omdat der net genôch kwaliteit is, of omdat net ien wat wol. Of tekoartsjit. Mar om’t der potinsje is dy’t allinnich mar ferbûn wurde moat. Sadat 1 plus 1 trije wurdt. Dêr is polityk foar nedich dy’t jin net yn ’e put praat, of stikem ferwachtet dat in brievebus as iepen source allinnich mar ellinde sammelet. We hawwe folksfertsjintwurdigers en bestjoerders nedich dy’t it oanwêzige ljocht yn ús ûntstekke. Net omdat dat allinne oan in opperwêzen takend is, mar omdat it yn ús allegearre oanwêzich is.
De ynspirearjende polityk fan ’e takomst wakkeret oan, beleannet, ferbynt en lit úteinlik los. Komt net mei mear regels, in finansjele beleanning of in doembyld, mar seit tsjin nije generaasjes: dream frij, ûntwerp en mislearje. Sjoch kritysk mar wurkje gear, passend by de 21ste iuwske feardichheden. Noait hindere troch struktueren en regels fan bange boomers.
Wês in Simmeriik. In wiids symboal dat fertrouwen jout. In beam dy’t mei syn woartels stevich yn ’e ierde stiet en in flinke stoarm oankin. En dy’t mei in oerfloedich blêd selsfertrouwen útstrielet.
NL-versie
De FNP is op zoek naar een verhaal voor de Tweede Kamer dat over deze tijd gaat. Onderstaande samenvatting, uitgesproken op een FNP-symposium van 11 januari 2025. Het kan volgens mij een fundament voor dat verhaal zijn. Hiervoor had ik verschillende gesprekken met FNP’ ers en andere Friezen.
"Ik verwacht pittige verhalen, soms met schuttingtaal" zegt Boukje Grandke die een rode brievenbus plaatste op het uiterste puntje van de Zuiderpier in Harlingen. 'Gedachten aan zee' staat er op de bus, waar je een persoonlijke boodschap in kunt stoppen. Waar je met je neus in het zout en met het zicht op de Waddenzee staat, is er immers geen betere plek om je hart te luchten. Maar het wérden geen boodschappen van wrok en giftige frustratie. De briefjes op de pier vertellen het verhaal wat de Denker des Vaderlands Marjan Slob november 2024, in een EO-podcast óók zegt: “ De meeste mensen zijn beleefd, aardig en vriendelijk.'
Ze vindt het vreemd dat we steeds onderstrepen hoe grimmig de wereld is: “ We praten elkaar de klus in, de meeste mensen hier hebben een goed leven. ” Het goede leven dat uit de rode brievenbus van Harlingen kwam, bestond uit gedichten, poëzie en woorden van liefde.
Dat dilemma zien we ook op grotere schaal. Wij staan bovenaan op gelukslijstjes. Toch wordt ons voortdurend aangewreven dat we niet deugen, tekortschieten. Maar wié heeft een probleem? Ik denk dat onheilsprofeten zoals draaideur-Friezen de problemen maken. Om met eigen (commerciële) oplossingen onder de arm het voortbestaan van de stichting of ngo te kunnen garanderen. Die clubs zijn niet door inwoners van Fryslân bedacht of gekozen. Hun verhaal, gericht op de donkere toekomst, gijzelt ons.
Maar de machtsbasis van de verhaalhoudende instituten is voorbij. De traditionele media, het onderwijs, de klassieke politieke partijen en de kerken bevinden zich in een crisis. Nieuwe generaties roepen om nieuwe verhalen. Kijk maar op de podcastplatformen en Youtube. Als reacties op de opschaling van grotere organisaties die probeerden hun machtsbasis vast te houden. We zijn in de 21ste eeuw ontzuild en het is goed dat er open gemeenschappen zijn. Toch is de cultuur van zonde en schuld niet weg. Nieuwe predikers zijn nog steeds aanwezig. Ook in Friesland, waar het optilt van de torens wijzend naar een opperwezen boven ons. Mijn angst is dat met het wegvallen van de preekstoel en het orgel niet gezocht wordt naar verbinding en gemeenschappelijkheid in een tijdperk van polarisatie, vervreemding en klaagheden, maar dat de nieuwe predikers zoeken naar macht zonder stil te staan bij waar het in het leven écht om draait. Maar er is ook de hoop van de Friese paradox. Samenvattend: Friezen zijn gelukkiger doordat wij hier de ruimte niet vol bouwen, wij minder het kapitaal en meer de samenleving aanhangen, 'het erbij horen' cruciaal is en wij samenwerkende en zelfregulerend zorgen voor een gelijkwaardige manier van met elkaar leven.
Korter samengevat: het gaat om elkaar te zien en te begrijpen, en te vertrouwen dat dat de basis is voor gezonde relaties tussen mensen. Lang voordat er verticale afspraken waren met een opperwezen boven ons in een hemel, was er een horizontale relatie met het landschap en als gemeenschappen onderling. Geen strenge God, maar er was contact met gewijde plekken. Zoals poelen, stenen een strand of een boom die uit handelend zoeken werden gevonden en werden gebruikt voor de essentie van het leven. Voordat er kerken op terpen stonden, konden de oorspronkelijke bewoners niet het begrip geloven, maar wel vertrouwen. Dat ontstond door een sterke mate van zelfregulering en vrijheid. Zoals het begrip 'federalisme' uit de politiek van de FNP. Maar het vraagt om een concretere vertaling:
- Zelfregulering
- Menselijkheid
- Verbinding
- Zelfwaarde
De politiek van de toekomst vraagt om een intieme revolutie. Brengt mensen letterlijk dichter bij elkaar, zonder klef te worden. Verleent vertrouwen en zegt eigenaarschap toe. Om zodoende in verbinding en verantwoordelijk te zien dat het leven tegelijk goedkoper kan omdat grote structuren kleiner worden. Meer zelf en tegelijk met elkaar doen, dat kan. Die politiek gaat niet meer uit van een verticaal denken van zonde en schuld, maar ziet horizontaal: wat kan ik doen met de mensen om mij heen? Als we ons meer bewust worden van die verbinding, willen we de natuur ook niet langer domineren. Maar willen wij werken met de natuur. Natuur heeft intrinsieke waarde.
Die verlost ons van de grimitigheid van de verhalen dat wij niet voldoen. Wij zetten met de natuur niet krapte in als aandringen, maar kiezen voor het denken uit overvloed. Zo wordt innovatie creatie. Niet omdat er niet genoeg kwaliteit is, of omdat niemand iets wil. Of tekortschiet. Maar omdat er potentie is die slechts verbonden moet worden. Sadat 1 plus 1 drie wordt. Daar is politiek voor nodig die je niet in de put praat, of stiekem verwacht dat een brievenbus als open source alleen maar ellende verzamelt. We hebben volksvertegenwoordigers en bestuurders nodig die het aanwezige licht in ons ontsteken. Niet omdat dat alleen aan een opperwezen is toegekend, maar omdat het in ons allemaal aanwezig is.
De inspirerende politiek van de toekomst wakkert aan, beloont, verbindt en laat uiteindelijk los. Komt niet met meer regels, een financiële beloning of een doembeeld, maar zegt tegen nieuwe generaties: droom vrij, ontwerp en mislukken. Kijk kritisch maar werken samen, passend bij de 21ste-eeuwse vaardigheden. Nooit gehinderd door structuren en regels van bange boomers.
Wees een Simmeriik. Een weids symbool dat vertrouwen geeft. Een boom die met zijn wortels stevig in de aarde staat en een flinke storm aankan. En wie met een overvloedig blad zelfvertrouwen uitstraalt.
Reacties
Een reactie posten