Nostalgie: Planet Race (RTL4, 2002)

Wat er werkelijk speelde, november 2002, was dat ik tegelijk rebelsheid als heimwee voelde, maar dat ik nog vast zat. Nog even dan. Het zou een kwestie van weken zijn voordat ik het ouderlijk huis zou verlaten. Kom maar eens terug na een klein jaar vrijheid, reizen aan de andere kant van de wereld. Een periode waarin iedere dag spannend, anders was. Waarin ik genoot. Telkens nieuwe, jonge, open-minded, mensen treffen waar avontuur de benzine is waarmee ze in beweging komen. Ik zat na mijn Australische backpacktijd alweer twee en half jaar in de oude wereld van een dorp met agrarisch achterland dat niet was veranderd. Het enige verschil: ík was veranderd.

Let op: deze post bevat spoilers over het programma en de afloop.

Ik had in de zomer van 2002 netjes mijn pabo-diploma gehaald. Was in september gestart op de ALO in Groningen en reisde daarom dagelijks met de trein. Met een grote sporttas met soms tennisrackets, dan weer een grote softbalhandschoen of een hockeystick tussen de boeken en sportkleding. Het was voor iedereen beter dat ik in Groningen ging wonen. 

Zo lang ik nog niet was verhuisd was er iedere zaterdagavond dat nieuwe tv-programma. Planet Race, met Gijs Staverman op RTL 4. Mijn maatje Stefan zou meedoen, ook oud-Australiëganger en worstelend met het zwarte gat na de terugkeer. Planet Race zou weer avontuur betekenen.

Het programma

De slogan was eenvoudig: 6 weken, 5 continenten. En het had in alles de zweem van Jules Verne 'De reis om de wereld in 80 dagen'. Na een selectie (hierover later meer) bleven er acht deelnemers over. De acht avonturiers reisden aan de hand van aanwijzingen naar checkpoints verspreid over de hele wereld.

De start vond plaats bij de Euromast in Rotterdam. Vanaf daar vervolgden de deelnemers hun reis, steeds geleid door nieuwe hints. Ze werden ondersteund door fans die achter hun computer de aanwijzingen verder uitwerkten. Via een speciale website konden deze fans dankzij een satellietverbinding live contact onderhouden met de deelnemers. 

Elke deelnemer had zijn of haar eigen groep fans. Wie fan wilde worden van een deelnemer, kon zich tijdens het programma aanmelden op de site en zelf kiezen wie hij of zij wilde steunen. Na iedere etappe viel er één deelnemer af. (klik op de aflevering voor de volledige uitzending, met dank aan oud-deelnemer Jan van Iersel

• 9 november 2002 : Aflevering 1 - De start (eindpunt Cherbourg)
• 16 november 2002: Aflevering 2 - Engeland (Europa)
• 23 november 2002: Aflevering 3 - Marokko (Afrika)
• 30 november 2002: Aflevering 4: Verenigde Arabische Emiraten (Azië)
• 7 december 2002: Aflevering 5: Australië (Oceanië)
• 14 december 2002: Aflevering 6: Verenigde Staten (Noord-Amerika)
• 21 december 2002: Aflevering 7: Zwitserland (Europa)
• 28 december 2002: Aflevering 8: Compilatie

Crossnmediaal, fans en followers

Ik kwam een YouTubevideo tegen waarin kritiek werd geuit op het programma. Vooraf zou er beloofd zijn dat de acht mensen die de meeste fans verzamelden, startten met de Planet Race. Hier kwam de productie op terug. SBS 6 (juist, de concurrent) nam dit item op:

Hier werd in de voorbereiding gebruikt gemaakt van wat we nu kennen als 'engagement' in de marketing. Door op je profiel (een website) véél fans te verzamelen, zou je niet alleen als mogelijke kandidaat een voorsprong hebben: het gehele TV-format zou gepromoot worden. Het spelidee was, zoals gezegd, dat fans in Nederland de kandidaat in het buitenland zouden kunnen helpen via online puzzels. Daarmee begrijp ik nu, achteraf, dat de naam Planet Race niet ontoevallig was gekozen: Planet Internet was de sponsor. Het programma bleek een grote showcase van online mogelijkheden.

Goh! En?

In 2025 kijk ik met het verwende oog van de getrainde avonturenprogrammakijker (denk aan Wie is de Mol, Hunted, Duel over de Grens, Fort Boyard, etc). En ik probeer de vibe van de zaterdagavonden in november en december 2002 terug te halen. En ja: die begrijp ik heel goed! En ik vraag mij af of ik toen de hele serie uitkeek. Omdat ik hevige gaten in mijn geheugen had. En ook weer niet. Toen in de een-na-laatste aflevering werd geroepen dat de 'race' volgende aflevering terug zou keren op het Europese continent riep ik hard op op mijn bank: 'Zwitserland'.  En inderdaad: daar was de start van de laatste aflevering.

Er worden foutjes gemaakt in de productie van het programma. Of op zijn minst: onvolkomenheden:

- Zo wordt er vanaf het begin genoemd dat er gestreden wordt om een kluis, in de eind aflevering gaat het om een al reeds geopende kist

- Worden in de eerste afleveringen nog data en tijden in het scherm gezet om te laten zien wanneer er 'real time' wordt gespeeld: na aflevering 3 en 4 verdwijnt dat.

- In de finale aflevering hoor je Reinout Oerlemans als producer op de werkvloer kandidaten coachen. Erg? Nee, wel aandoenlijk.

- De winnaar (Stefan) was eerder al afgevallen in Marokko, maar omdat kandidaat Nelson zich zelf terugtrok, kwam hij terug.

- Veel informatie in het tv-programma vraagt om meer duiding, maar zal vermoedelijk online gedeeld zijn. Zoals wie de meeste fanpunten krijgt en wie extra zakgeld ontving. Maar ook wie welk natuurproject steunt van de WWF. Dit kwam pas in de laatste tv-aflevering naar voren. Jammer.

Rain has Come 

Nu, na 23 jaar, is de magie van het programma misschien nog wel het meest de aftiteling. De song 'Rain has Come' van de inmiddels gestopte band Silkstone, van frontzanger Niels Geusebroek.

Uniek en eenmalig

Het programma werd ontwikkeld en bedacht door het crossmedia bedrijf Advance Interactive. Mogelijk was het te bewerkelijk, waren er teveel kosten. Er kwam in 2003 een nieuw seizoen Planet Race, maar daar bleef het bij. De deelnemers werden geen bekende Nederlanders, zoals dat eerder wel gebeurde bij programma's zoals De Bus, Big Brother en Star Maker uit die periode . Het was misschien wel goed zo.